Onderzoek naar effectiviteit van jeugdhulp in gemeente Land van Cuijk

Neem contact met ons op voor de mogelijkheden voor jouw gemeente 📞

Hoe weet je als gemeente of jeugdhulp die wordt ingezet effectief is? Die vraag staat centraal in het onderzoek dat wij uitvoerden in samenwerking met Gemeente Land van Cuijk. Met de lokale beleidsnota ‘Kansrijk Opgroeien, een sterke basis voor de jeugd’ en de landelijke Hervormingsagenda Jeugd als leidraad, onderzochten we hoe de effectiviteit van jeugdhulp kan worden verhoogd. Het onderzoek leverde waardevolle inzichten op voor Land van Cuijk, maar is ook relevant voor andere gemeenten met soortgelijke uitdagingen. 

De aanleiding voor het onderzoek 
In maart 2023 stelde de gemeente haar integrale jeugdbeleid vast. Daarbij werd ook de noodzaak uitgesproken om de effectiviteit van jeugdhulp te evalueren en te verbeteren. Tegelijkertijd werd op landelijk niveau de Hervormingsagenda Jeugd geïntroduceerd. Beide ontwikkelingen onderstrepen de urgentie om kritisch te kijken naar het huidige jeugdhulpstelsel. Want de uitdagingen zijn groot: stijgende instroom, oplopende kosten en een sector die te maken heeft met personeelstekorten. Hoe kan de gemeente de juiste keuzes maken om de effectiviteit van jeugdhulp te vergroten? 

Onze aanpak 
Om hier antwoord op te geven, richtten we het onderzoek op twee centrale thema’s uit de Hervormingsagenda Jeugd: contextgericht werken en stevige lokale teams. Het onderzoek had een stevige kwalitatieve component, onder andere bestaande uit vragenlijsten en gestructureerde gesprekken met professionals van de gemeente, jeugdhulpaanbieders en met ouders. Deze gesprekken waren gebaseerd op een zorgvuldig geselecteerde set dossiers, gekozen op basis van data-analyse. Zo werd de zorgwaarde van veelvoorkomende vormen van ambulante jeugdhulp in beeld gebracht: de ervaren uitkomsten van de jeugdhulp, gerelateerd aan de totale kosten. Met die inzichten was het vervolgens mogelijk aanbevelingen te formuleren, gericht op de specifieke situatie in Land van Cuijk. 

“Ik ben erg blij met dit onderzoek. Het laat zien dat investeren in een preventieve aanpak, waaronder de aanwezigheid van het CJG op de scholen, écht werkt. Er zijn volgens mij nog maar weinig onderzoeken in Nederland waarmee we beter inzicht krijgen in de effectiviteit van de ingezette jeugdhulp. De aanbevelingen geven ons de richting om de ingezette lijn te versterken.” 

– Joost Hendriks, wethouder Jeugd (Land van Cuijk) 

 Wat betekent dit voor de praktijk? 
Het onderzoek biedt de gemeente handvatten om gerichte verbeteringen door te voeren. En nét zo belangrijk, het onderzoek maakte ook duidelijk wat nu al wel goed loopt! Door in het onderzoek steeds de zorgwaarde van de jeugdhulp voor ogen te houden, wordt beoogd om de effectiviteit van de jeugdhulp te verbeteren en daardoor ook de kosten in de hand te houden. De focus ligt op maatwerk: welke interventies werken voor welke doelgroepen en hoe kunnen ze optimaal worden ingezet? 

‘Dit onderzoek zorgde voor mooie gesprekken en ontmoetingen. Intern hebben we er veel over gesproken. Maar ook waren er ontmoetingen met jeugdhulpprofessionals van specialistische jeugdhulpaanbieders. Het was verhelderend om samen met hen geïnterviewd te worden en hun perspectief mee te krijgen.’ 

– Dorothee Verhoeven, Teammanager CJG (Land van Cuijk) 

 Een breder perspectief 
Hoewel dit onderzoek werd uitgevoerd voor Gemeente Land van Cuijk, zijn de uitdagingen niet uniek. Gemeenten door het hele land worstelen met vergelijkbare vraagstukken rondom jeugdhulp. De opzet van dit onderzoek kan dan ook breder worden toegepast en dienen als inspiratie voor andere gemeenten die hun jeugdhulpstelsel willen versterken. 

“We zien dat veel gemeenten de uitdagingen van het jeugdhulpstelstel tegemoet treden met instrumenten gericht op grip, kaders en controle. Verklaarbaar en begrijpelijk. Maar de vraag of jeugdhulp effectief is en hoe de effectiviteit te vergroten, is op termijn veel relevanter. En dat is precies het vertrekpunt van onze aanpak. Het is ook een aanpak waar beleidsmakers, professionals en ouders van opveren!” 

– Michiel Keulemans en Maaike Overdam – Key Groep 

Samen werken aan effectieve jeugdhulp 
Dit onderzoek benadrukt het belang van een doordachte aanpak, vertrekkend bij de lokale situatie en het maken van keuzes die écht impact hebben. Door samenwerking tussen gemeenten, jeugdhulpaanbieders en partners in de institutionele basis bouwen we aan een jeugdhulpstelsel waar effectieve jeugdhulp voor kinderen en gezinnen centraal staat, wat tegelijkertijd een grote bijdrage levert aan het beheersen van de kosten. 

“Dit onderzoek laat zien hoe data, praktijkervaring en samenwerking samenkomen om concrete verbeterkansen te identificeren. Het geeft ons als gemeente niet alleen inzicht in wat werkt, maar biedt ook handvatten om gerichte en impactvolle stappen te zetten.” 

-Maud Joosten, Beleidsadviseur sociaal domein (Land van Cuijk) 

 Wil je meer weten over dit onderzoek of ben je benieuwd hoe wij jouw gemeente kunnen helpen? Neem contact met ons op.