Leestijd: 5 minuten
Auteur: Karel Piethaan en Pleun Piethaan
Met het sturen op zorgwaarde door het framework Value Based Healthcare (VBHC) goed in te zetten wordt de zorg voor de cliënt duidelijk beter tegen lagere kosten. Winst voor de cliënt, winst voor de zorgprofessionals én winst voor de betaler. Na het succesvol afronden van onze studie naar Value Based Healthcare maakte wij een vertaling van het framework voor het sociaal domein. Sturen op zorgwaarde werkt ook bij vraagstukken op het gebied van mentale gezondheid en eerstelijnszorg inclusief preventie. Een zeer inspirerend voorbeeld hiervan zien we bij de Amerikaanse kliniek Oak Street Health.
44% minder ziekenhuisopnames, in de top 10 van beste scores als het gaat om klinische procesresultaten en een zeer hoge cliënttevredenheid. Oak Street Health, een kliniek in de VS die zich richt op eerstelijnszorg voor ouderen, past de principes van VBHC met groot succes toe. De eerste kliniek werd in 2013 geopend, in 2016 bestond Oak Street uit 19 locaties en bedienden ze al meer dan 22.000 cliënten. Inmiddels zijn er 55 locaties en groeien nog steeds.
De start van Oak Street Health
De doelgroep die Oak Street bedient zijn ouderen, hun gemiddelde leeftijd bedraagt 70 jaar. Cijfers die gepubliceerd zijn bij de start van Oak Street melden dat meer dan 1 op de 3 ouderen te kampen heeft met obesitas en er een grote toename is van ouderen met chronische aandoeningen als diabetes, hart- en vaatziekten, depressies en een hoge bloeddruk. Bovendien is naar boven gekomen dat deze cijfers voor ouderen uit een sociaal-economisch arm milieu nog slechter zijn. In het op dat moment reguliere zorgsysteem krijgen dokters een hogere vergoeding voor cliënten met een particuliere verzekering dan voor cliënten uit het eerder genoemde sociaal-arme milieu. In deze gebieden zijn dan ook weinig eerstelijnsvoorzieningen en dokters te vinden.
Oak Street Health besluit zich juist te richten op alle ouderen in deze achterstandswijken. Zij neemt voor al deze cliënten de volledige financiële verantwoording voor huisartsenzorg, preventie, gespecialiseerde zorg, acute zorg en nazorg.
Wat maakt Oak Street Health zo bijzonder?
Alles draait om gezondheid, leefstijl en de lokale samenleving. Iedere kliniek bedient tussen de 2000 en 4000 cliënten en werft haar medewerkers zoveel mogelijk uit de wijken. Voor het eerste bezoek van een cliënt nemen ze in de klinieken uitgebreid de tijd. Zo is er een welkomstgesprek, rondleiding, kennismaking met alle teamleden, intake en een medisch onderzoek. Op basis hiervan wordt een cliënt ingedeeld in een risico-categorie: gezond, lichte gezondheidsproblemen, ernstige gezondheidsproblemen en acute gezondheidsproblemen. Op basis van dit risicoprofiel worden er door het hele jaar in een vaste regelmaat afspreken ingepland. Ook voor de gezonde mensen.
De klinieken kennen geen wachtruimtes maar grote woonkamers waar mensen mogen samen komen, gebruik kunnen maken van internet, cursussen kunnen volgen of naar sociale evenementen komen. Er is gratis koffie en thee. Daarnaast heeft Oak Street ook haar eigen taxidienst om mensen op te halen die zelf niet kunnen komen en beschikt iedere kliniek over over een mini-laboratorium waar bloed kan worden afgenomen en onderzocht.
Een cliënt beschrijft Oak Street als volgt: “Oak Street Health ziet er niet uit als een kliniek, en je ziet geen verschil tussen bezoekers en medewerkers. Er komen zelfs mensen om te kaarten of om bingo te spelen. Bij extreem koud weer komen ouderen zich hier opwarmen en wanneer de temperaturen buiten te hoog worden wordt hier voor verkoeling gezorgd.”
De teamleden
Het zorgteam bestaat uit een coördinator, een verwijsspecialist, een gezondsheidscoördinator en een patiënt-relatiemanager. Daarnaast is er ook een multidisciplinair team bestaande uit een huisarts, een verpleegkundig specialist, een praktijkondersteuner, een zorgmanager, een informatiespecialist en een sociaal werker. Ook is er een team met relatiemanagers die andere partners uit de wijk zoveel als mogelijk betrekken bij de kliniek. Daarnaast zijn er een aantal gedrags- en gezondsheidspecialisten en phlebotomists die op de verschillende locaties ingezet kunnen worden.
Iedere ochtend komt het gehele team bij elkaar en bespreken zij met elkaar de cliënten van die dag en de cliënten onder behandeling. Alle leden van het team bouwen voortdurend aan de relatie met de cliënten. Zoals een van de oprichters aangeeft: in ons model blijven we voortdurend in gesprek met elkaar. Voor onze cliënten zorgen is als een puzzel oplossen. Soms komen de meest waardevolle ideeën over de beste zorg voor een cliënt aan het licht tijdens gewone gesprekken. Dat kan een gesprek met de dokter zijn maar ook een gesprek met bijvoorbeeld de zorgplanner of een ander lid van het team over onderwerpen uit het leven of leefstijl van de cliënt.
Informatie en IT systemen
De klinieken beschikken over een IT-platform dat gegevens verzameld vanuit verschillende bronnen en die snel adequate informatie tonen die nodig is voor of tijdens de behandeling van cliënten. Zo toont een overzicht welke cliënten vaak niet of te laat op afspraken in een ziekenhuis komen. Deze cliënten worden vooraf door de kliniek benaderd en gemotiveerd om op tijd op de afspraak te verschijnen. Bovendien beschikt het systeem over data waarmee trends over gezondheid in de wijk kunnen worden getoond en op basis waarvan de kliniek verschillende preventieve projecten initieert.
Vergoedingen
Vanaf 2016 wordt Oak Street Health vergoed op basis van een populatiebekostiging. Per cliënt ontvangt Oak Street een vergoeding die is gebaseerd op het eerder genoemde risicoprofiel. Hiermee kan en zal de kliniek dus een grote focus hebben op positieve gezondheid. Binnen de vergoeding valt de hele eerstelijnszorg, specialistische zorg, acute zorg met uitzondering van IC-zorg en opname in een kliniek.
Conclusie
We zien dat Oak Street Health verschillende toepassingen van Michael Porters VBHC-model succesvol heeft weten te implementeren. Zo zien we terug dat alle specialisten bij elkaar zijn gebracht in één kliniek en daarmee ook de gezamenlijke verantwoordelijkheid dragen voor de cliënten. Er vinden continu gesprekken plaats waaruit blijkt dat er wordt gewerkt aan outcomes die voor hen het meest waardevol zijn, en op basis van deze waarde vindt er vervolgens een vergoeding plaats. Daarnaast zetten ze succesvol in op dataverzameling en het analyseren van deze data om de zorg continu te kunnen blijven verbeteren.
Lees verder over het dossier Value Based Healthcare op Zorg&Sociaalweb
Bronnen
-M. Porter, T. L. (2016). Oak Street Health: Value-Based Primary Care. Harvard Business School.
-Oak Street Health. (2019, April 03). Oak Street Health to Expand into Flint, Michigan to Deliver Quality Healthcare in Partnership with Health Alliance Plan. Opgehaald van Cision PR wise: https://www.prnewswire.com/news-releases/oak-street-health-to-expand-into-flint-michigan-to-deliver-quality-healthcare-in-partnership-with-health-alliance-plan-300823618.html
